Føroyskt
English
Fyrilestur hildin á Býarbókasavninum á Mentanarnáttini 2015 “Norðurlond eru farin í holt við eina verkætlan, har øðrvísi undirvísingarhættir verða royndir. Dentur verður lagdur á tvørfakligt samstarv, og samstundis sum kreativitetur verður settur í hásæti, verður strembað eftir, at hvør einstakur mennir sínar førleikar. Verkætlanin er grundað á sangappirnar Biophilia hjá íslendsku songkvinnuni Björk.” Soleiðis varð Biophilia verkætlanin lýst í skánni til Mentanarnáttina 2015. Tað týdningarmesta í hesum teksti man vera yvirskriftin – kom syngjandi til vitan, ella spæl teg til vitan. Tí tað gera vit í alt ov lítlan mun, hóast vit leingi hava vitað, at tað er hugurin ið drívur verkið! Og hevur tú ikki hug, so man […]
Mótmæli av ætlaðu byggisamtyktini fyri útbygging av Skansabryggjuni og eystara havnaøki Broytingaruppskot: Byggið eina “landshavn” uttanfyri bygt øki onkustaðni í miðstaðarøkinum – eftir leistinum við Gomlu Rætt. Punkt 1 – Eitt risaídnaðarøki kroystast inn í miðbýin Ætlanirnar eru ikki bert at hava eina lokalhavn fyri Tórshavn/Føroyar, men fyri alt Norðuratlantshav. Hetta ynski er m.a. sett fram av løgmanni á altjóða ráðstevnuni Arctic Circle í 2013: In the Faroe Islands we see great strategic potential in our own location in the region – especially in relation to the Northern Sea Route, which is expected to have the greatest significance in the future. We have promising prospects for future offshore oil […]
Tíðarrákið er, at útbúgvingar gerast alsamt meira marknaðarlagaðar, men hvørjar eru avleiðingarnar av rákinum fyri einstaklingar, útbúgvingarverk, og stovnar í Norðurlondum var høvuðsspurningurin á granskingarráðstevnu innan útbúgving í Göteborg. Frágreiðing frá NERA 2015 ráðstevnu NERA stendur fyri Nordic Educational Research Assosiation, og skipar fyri ráðstevnu eina ferð um árið. Ráðstevnan skiftir millum norðurlendsku londini – og innanlands skiftir hon millum ymsu universitetini. Í ár var hon í Göteborg í Svøríki, og komandi ár verður hon í Helsinki í Finnlandi. Tá útbúgving gerst søluvøra Høvuðsevnið á ráðstevnuni í ár var “Marketisation and Differentiation in Education”. Tíðarrákið er, at útbúgvingar gerast alsamt meira marknaðarlagaðar, og útbúgvingarstovnar laga seg til tey sum hava […]
Er kálrabi ein rót ella kál – ella turnips – ella kálrót? Í sambandi við sólarmyrkingina høvdu vit vitjan av nøkrum vinfólkum úr Italia. Slík vitjan fevnir um nógv, útferðir, savnsvitjanir, men so sanniliga eisini matur. Tað vísti seg at tey høvdu sera stóran áhuga í at royna føroyskan mat, bæði grind, spik, skerpikjøt, rullupylsu og hvat vit annars kundu finna uppá. Afturfyri so fingu vit eitt úrval av góðum mati úr Italia – ostur, balsamico, spagetti, tortellini, tomatsós, køka. Sostatt var matur eisini eitt umrøðuevni, og tað gekk vanliga heilt væl – líka til tann dagin vit skuldu greiða frá hvat kálrabi er fyri nakað. Samskift var á enskum, […]
Fyrilestur hildin á vísindavøku 26. september 2014 Góðan dagin – Eg eiti Erla Olsen, eri lívfrøðingur og eg arbeiði á Námsvísindadeildini. Eg fari nú tað komandi korterið at siga eitt sindur um soppar. Vanliga, tá eg fari í holt við hetta evnið, so plagi eg at spyrja, hvat áhoyrararnir hugsa tá teir hoyra orðið soppur. Tað hava vit ikki stundir til nú, so ístaðin fari eg at nevna tað sum tey plaga at siga. Fyrst av øllum plaga tey at siga blámusoppur, og tað er við einum sindri av óunna at hetta verður sagt. Ofta nevna tey soppafongdar skúlar eisini. Síðan plaga fólk at hugsa um hundalond – ikki so […]
Fólkaatkvøðuaftan varð skipað fyri altjóða skrúðgongu í Edinburgh, har heitt var á fólk um at hava teirra fløgg við. Nógv fólk luttóku. Fyri okkum var tað rættiliga løgið, at ongin helt talu, men tað tykist óneyðugt at brúka orku uppá talur, tí tey fólk sum komu til hesa gonguna vóru øll fyri sjálvstýri, og nýtast ikki at hoyra meira. Tað treingja onnur til, og tá serliga tey sum ivast, og fyri at fáa fatur á teimum verður gingið hurð á hurð at tosa við fólk. Vit fegnaðust stórliga um at vit høvdu minst til at taka Merkið við – tað vakti ans, ikki bert millum skotar, men eisini millum aðrar […]
Skal Skotland gerast sjálvstøðugt land – ja / nei! Ein einfaldur spurningur við einum einføldum svari. Sjálvandi JA! – Og hóast veljarakanningar siga, at tað liggur sera javnt, so rokna fólk við at tað verður eitt ja. Nógv fólk hava broytt hugsan seinastu mánaðirnar – men tað eru tey ivandi og tey sum siga nei sum hava flutt seg, og støðugt fleiri taka undir við einum sjálvstøðugum Skotlandi. Tey sum vilja sleppa at ráða í egnum landi ivast ikki. Í dag, 18. september, er lagnudagur, og yvir 50.000 sjálvstýrisfólk hava nú í mánaðir arbeitt fyri at sannføra sínar meðborgarar um at tað er rættast at skotar sjálvir velja hvønn politikk […]
Heima hjá okkum er eitt fyribrigdi sum eitur “Koltursmyndir”. Hetta eru landslagsmyndir tiknar við fototóli, og sum helst svara rættiliga væl til tað, sum innan málningar á donskum verður nevnt “sofastykki” – endamálið er at fanga okkurt ljós- ella veðurfyribrigdi, ella kanska bert at lýsa eitt vakurt landslag, men ikki at lýsa fólk ella hendingar. Vit búðu á Velbastað í nógv ár, og øll hesi árini vóru vit vælsignað við tí framúr vakra útsýninum yvir á Hest, Koltur og vestur í Vágarnar. Við hvørt í dýrd, men útsýnið var minst líka hugtakandi í ódnarveðri. Og allatíðina lá Koltur har, skapið broytist alt eftir hvar tú ert stødd. Haldi at Koltur […]
Áseyðatalið hevur verið rættiliga støðugt í langa tíð, meðan nógv onnur viðurskifti, sum hava ávirkan á, hvussu nógv bit eitt lendi tolir, eru rættiliga óstøðug. Hetta eru viðurskifti sum granskarar, ráðgevar og bøndur hava viðgjørt á norðurlendskari verkstovu, og yvirskipaða niðurstøðan er, at bitið eigur at tillagast til gagns fyri bæði lendi, kjøtgóðsku og eisini fyri at halda altjóða sáttmálar, sum londini hava undirskrivað. Hesir altjóða sáttmálarnir fevna m.a. um lívfrøðiligt fjølbroytni, burðardygga menning, og skerjing av útláti av veðurlagsgassum. Bit ávirkar hvørjar plantur vaksa, og serliga eru tað grøs sum taka seg fram í lendi, har munandi bit er. Summi grøs eru føðslubetri enn onnur, og her […]
Happy soil day! Today, Dec. 5th, er the international soil day. A day devoted healty and fertile soils. The day is proposed by FAO, the food and agriculture organisation within United Nation, realising that soil is not a sustainable resource, when considering the lifespan of human beings. From this follows that if we spoil the land, then the soil will need so long time to recover, that it will not be within our lifetime. A visible example of this is a story in the Faroese popular science magasin “Frøði” (nr. 2, 2013), where the botanist Anna Maria Fosaa writes about a study from an enclosure, that when established was quite […]